Paulus Hermanus Borgers
* 21 mei 1900
† 10 februari 1945
Niet zwijgen, maar getuigen
In december 1944 wordt dominee P.H. Borgers door de nazi’s gearresteerd. Hij werd eerst naar de Willem III Kazerne in Apeldoorn gebracht en daarna naar Kamp Amersfoort. Het onmenselijke transport naar het concentratiekamp Neuengamme, begin februari 1945, overleefde hij ternauwernood. Een week later bezweek hij alsnog. Dit bericht bereikte Nederland pas in juni 1945.
Op het moment van zijn arrestatie was Borgers dominee van de gecombineerde Evangelisch-Lutherse gemeenten van Apeldoorn en Doesburg. Elke zondag bad hij vanaf de kansel voor de Joden en de Koningin. Ook op andere manieren gaf hij openlijk blijk van zijn afkeer van de daden van de nazi’s.
Zijn lijfspreuk was: ‘Niet zwijgen, maar getuigen’. In een preek vertelde Borgers: ‘Ik hoorde van een dominee, die zei: ‘Ik bid maar niet voor de joden. God weet dat immers toch wel, hoe ik erover denk. Dat hoeven wij niet te zeggen.’ Zeker, dat is in ieder geval veiliger, maar die dominee is een lafbek …’
Toen in het bericht van de dood van ds. P.H. Borgers en van kerkrentmeester A.C. Koot – die eveneens in februari 1945 in Neuengamme is omgekomen – Nederland bereikte, werden nog diezelfde maand herdenkingsdiensten voor hen gehouden.
75 jaar later
Het motto van ds. P.H. Borgers ‘Niet zwijgen, maar getuigen’ heeft ook in 2019 nog niets aan zeggingskracht verloren. Voor HetHuisDoesburg was dat aanleiding om zijn gedachtegoed onder de aandacht te brengen.
Op zaterdag 7 december 2019, de dag van zijn arrestatie, werd P.H. Borgers herdacht met een ‘posterlint’. HetHuisDoesburg riep inwoners van Doesburg en Apeldoorn op die dag een kleine poster op te hangen in één van de ramen van hun huis. Op die manier ontstond een eendaags lint met Borgers’ lijfspreuk: ’Niet zwijgen maar getuigen’.
Momenten en plaatsen van herdenking
Op 24 oktober 1948 werd in de kerk van de Evangelisch-Lutherse kerk van Apeldoorn – ter ere van het 50 jarige bestaan van de kerk – een nieuwe klok gehangen. Daarin staan de namen van ds. P.H. Borgers en van kerkrentmeester A.C. Koot.
Op 10 februari 2015 ds. Paul Borgers, zoon van predikant Borgers, en een kleinzoon samen met Adriaan Koot, zoon van kerkrentmeester Adriaan Koot, en een kleindochter een plaquette onthuld bij de Evangelisch Lutherse kerk in Apeldoorn.
Op 20 september 2015 werd aan de straatzijde van de toren van de Gasthuiskerkn in Doesburg een plaquette onthuld ter herinnering aan ds. P.H. Borgers met daarop zijn lijfspreuk ‘Niet zwijgen, maar getuigen’. Voorafgaand aan de onthulling door ds. P. Borgers jr., werd een herdenkingsdienst gehouden.
Op zondag 1 december 2019 om 12.30 presenteerde HetHuisDoesburg samen met Gasthuiskerk Doesburg de vierde van een serie Stadsvertellingen in het kader van 75 jaar Vrijheid. De vertelling heeft als titel ‘Niet zwijgen, maar getuigen‘ en is onderdeel van een programma met korte vertellingen, muziek en gedichten
Er staat een uitgebreide levensbeschrijving van Paulus Hermanus Borgers op de website van DoesburgDirect.
Voor onze privacyverklaring verwijzen wij naar